Топ-10 падзей у музеі ў 2021 годзе

Музей народнай архітэктуры і побыту віншуе ўсіх з Новым годам і Калядамі! Няхай кожны месяц надыходзячага года будзе яркім і незабыўным! Няхай цуды здараюцца часцей, чым пра іх марыцца! Няхай падзеі будуць значнымі і прыгожымі, а жыццё — шчаслівым і шчаслівым!

Адыходзячы год аказаўся багаты на значныя падзеі для нашага музея, таму мы вырашылі падзяліцца імі!

1.Юбілей музея

У 2021 годзе нашаму музею споўнілася 45 год. За гэты час для наведвальнікаў былі адкрыты тры экспазіцыйныя сектары: «Цэнтральная Беларусь», «Падняпроўе» і «Паазер'е». У зборы музея налічваецца 32 калекцыі, якія складаюцца з 18 300 музейных прадметаў асноўнага фонду і больш за 8 600 прадметаў навукова-дапаможнага фонду. Бясспрэчна, калекцыя помнікаў народнай архітэктуры з'яўляецца «жамчужынай» музея. Гэта 29 унікальных узораў народнага драўлянага дойлідства, якія прадстаўлены ў экспазіцыйных сектарах музея.

З кожным годам колькасць наведвальнікаў расце. Гэта абумоўлена правядзеннем розных культурна-масавых і абрадавых мерапрыемстваў, акцый выхаднога дня, майстар-класаў і вялікай колькасцю экскурсій для дарослых і дзяцей, як тэматычных, так і інтэрактыўных. Магчымасці музея шматгранныя, таму мы і надалей будзем цешыць вас новымі праграмамі.

2.Акцыі ў музеі

На працягу ўсяго года музей абнаўляў старыя і прыдумляў новыя акцыі і міні-мерапрыемствы выхаднога дня для наведвальнікаў. Пры аплаце ўваходнага квітка кожны ахвочы мог паўдзельнічаць у іх. Пералік настолькі разнастайны, што мы вырашылі згадаць найбольш яркія і папулярныя. У пачатку года мы разам з вамі адзначалі навагоднія святы на бясплатнай экскурсіі «Каляды», знаёміліся з храмамі музея на акцыі «Хрышчэнне», гулялі і весяліліся на мерапрыемстве «Зімовыя забавы» і акунуліся ў атмасферу «змрочных» часоў на бясплатнай экскурсіі «Страшныя гісторыі». Вясной запусцілі этна-сустрэчы «Ад сініх кветак ды кашуль дзетак», прысвечаныя догляду, збору і перапрацоўцы ільну, а летам можна было паўдзельнічаць у бясплатнай вела-экскурсіі, даведацца шмат новага на мерапрыемстве «Цуды беларускага расліннага свету», паглядзець спектакль-камедыю «Пажаданне шчасця», «выклікаць» дождж на мерапрыемстве «Не кожная хмара дождж дае». У пачатку новага навучальнага года жадаючыя даведаліся шмат цікавага аб адукацыйным працэсе на акцыі «Век жыві – век вучыся», мелі магчымасць паўдзельнічаць у бясплатных майстар-класах. А ўсімі любімыя акцыі «Цалкам сакрэтна/бясплатна» па млынах, сялянскіх рамёствах і промыслах устойліва замацаваліся ў пазіцыі лідэраў. Надыходзячы год абяцае быць не менш цікавым і займальным на такога кшталту падзеі!

3.Выстава «Беларускі народны касцюм»

Адмысловае месца ў калекцыях музея займае збор элементаў народнага касцюма, які фармаваўя на працягу 1977-2021 гг. і дэманструе народны строй гісторыка-этнаграфічных рэгіёнаў Беларусі. Народны строй – камплект адзення, які складаўся на беларускіх землях на працягу стагоддзяў і адрознівае беларусаў ад суседніх народаў, з'яўляецца часткай мясцовай і нацыянальнай ідэнтычнасці.

Адкрыццё выставы адбылося 21 мая і функцыянавала яна да сярэдзіны восені. У экспазіцыі былі прадстаўлены касцюмы другой паловы ХІХ – пачатку ХХ стст., якія дэманстравалі народны касцюм беларусаў, рэгіянальныя адрозненні ў яго дэкоры, уплыў гарадскога асяроддзя і суседніх народаў.

4.Фестывалі рэканструкцыі

Ваенна-гістарычны фестываль «Няскончаны ўрок: забытыя старонкі беларускай гісторыі»

Гэта рэканструкцыя падзей Першай сусветнай вайны. На фестывалі былі прадстаўлены наступныя лакацыі: лагер рэканструктараў, а менавіта палявы лагер рускай і нямецкай  армій, шпіталь Чырвонага крыжа, штыкавы бой, грэнадзёрскі ўзвод, стралковы цір, кавалерыйскія курсы. Асноўнае дзеянне фестывалю – бой паміж нямецкімі і расійскімі войскамі падчас «Свянцянскага прарыву», калі ў 1915 годзе нямецкія часці «прабілі» лінію фронту і дайшлі да самага Мінска. У 2022 годзе плануем паўтарыць гэты фестываль з больш шырокай праграмай.

 Фестиваль реконструкции от Средневековья до Нового времени «Над Менкой»

«Над Менкой» – гэта фестываль розных эпох, дзе сабралася мноства клубаў гістарычнай рэканструкцыі ад Сярэднявечча да клубаў рэканструкцыі XVII-XVIII стст. У час фестывалю госці даведаліся пра ваенныя і свецкія традыцыі нашых продкаў, а таксама пазнаёміліся з народным побытам, песнямі і танцамі XIX стагоддзя.

Хочацца адзначыць, што фестываль у музеі праходзіў упершыню, але адназначна ў наступным годзе мы яго паўторым!

5.Новае абрадавае мерапрыемства «Свята першага ўкосу

(Музейная сенакосная талака)»

19 чэрвеня ў музеі адбылося абрадавае мерапрыемства «Свята першага ўкосу (Музейная сенакосная талака)». Гэта старажытны па паходжанні і высакародны па сваёй прыродзе калектыўны працоўны звычай, які некалькі прызабыты. На талацы, апроч працы, людзі разам адпачывалі і елі ежу, што мела магічнае значэнне. Пачастунак пітвом сімвалізаваў забеспячэнне вільгаццю палёў і агародаў, паліванне рук – увільгатненне зямельных участкаў. Падчас працы і застолля спявалі толочныя ці застольныя песні.

 6.Персанаж года

У гэтым годзе на мерапрыемстве «Шчадрэц» у нас з'явіўся новы персанаж – «Шчадрэц», які ідэальна ўпісаўся ў праграму свята. Дадзенага персанажа прадставіў вядучы навуковы супрацоўнік навукова-экспазіцыйнага аддзела Аляксей Друпаў.

7.Паступленні ў фонды

Абавязкова вырашылі адзначыць важную для музея ў навукова-фондавым аддзеле падзею: набыццё рэдкіх прадметаў – дывана і каменя-абярэга.

Дыван «Паўліны на ружах» быў прывезены з в. Блеўчыцы Капыльскага раёна Мінскай вобласці. Дадзены дыван быў выраблены Верай Васільеўнай Валністай для пасагу яе дачкам. Да 1990 года ён захоўваўся ў куфры, пазней яго павесілі на сцену ў доме. У музей быў перададзены ўнукам Веры Васільеўны. Адметнай асаблівасцю дадзенага дывана з'яўляецца працэс яго вырабу. Ён быў вытканы з суцэльнага палатна. Гэта патрабавала вялікіх кросен, якія, на жаль, не маглі змясціцца дома, таму гаспадары размясцілі ткацкі станок у гумне, дзе і працавала Вера Васільеўна.

Крэмень-абярэг быў знойдзены навуковым супрацоўнікам музея Аляксеем Друпавым на гарышчы закінутага дома ў в. Лазоўка Пружанскага раёна Брэсцкай вобласці. Падобныя камяні рэдкай формы з натуральнымі адтулінамі атаясамляліся з грамавымі стрэламі Пяруна. Такім прадметам надаваліся магічныя ўласцівасці і таму іх выкарыстоўвалі як абярэг жылля ад маланкі.

 8. Дасягненні рэстаўрацыйнага аддзела пры адкрыцці выставы «Кватэра-майстэрня мінскага краўца»

Не жадаем пакінуць без увагі чараўнікоў нашага музея, якія твораць цуды з аднаўленнем прадметаў з небыцця. У 2021 годзе нашым рэстаўрацыйным аддзелам была праведзена велізарная праца па падрыхтоўцы да выставы «Кватэра-майстэрня мінскага краўца», адчыненай 9 снежня 2021 года. На выставе можна даведацца, як жыла маладая яўрэйская сям'я краўца ў кан. XIX-пач. ХХ стст., пазнаёміцца з прадметамі гарадскога побыту, даведацца, як будаваліся прафесійныя адносіны паміж майстрам і вучнямі, ацаніць дабрабыт рамеснікаў у канцы існавання цэхавай традыцыі.

9. Навукова-практычная канферэнцыя «Памяць продкаў праз музейны свет (Мінулае, сучаснасць і будучыня музеяў пад адкрытым небам)»

7 снежня 2021 г. у будынку Музея сучаснай беларускай дзяржаўнасці (філіял Нацыянальнага гістарычнага музея) пад эгідай Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь адбылася рэспубліканская навукова-практычная канферэнцыя «Памяць продкаў праз музейны свет (Мінулае, сучаснасць і будучыня музеяў пад адкрытым небам»), прысвечаная 45-годдзя з дня ўтварэння Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту.

Яна падвяла вынікі навуковай і практычнай дзейнасці Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту за гэты перыяд, паказала, на якім этапе станаўлення знаходзіцца наша ўстанова. Канферэнцыя дала магчымасць супрацоўнікам Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту і іншых музеяў падзяліцца сваімі ведамі і вопытам.

10.Публікацыя года

У сувязі з правядзеннем навукова-практычнай канферэнцыі «Памяць продкаў праз музейны свет (Мінулае, сучаснасць і будучыня музеяў пад адкрытым небам)» быў выдадзены зборнік навуковых артыкулаў удзельнікаў канферэнцыі. Апублікаваныя матэрыялы адлюстроўваюць розныя напрамкі дзейнасці музея, а таксама пытанні захавання і вывучэння музейных калекцый, помнікаў драўлянай архітэктуры, культурна-адукацыйнай і экспедыцыйнай дзейнасці музеяў і г.д.