Як паказвае сусветная музейная практыка, толькі малая частка музейных прадметаў знаходзіцца ў экспазіцыі, усе ж астатнія захоўваюцца ў фондах музея. У экспазіцыі нашага музея прадстаўлена каля 10% музейнага збору.
Фонды можна параўнаць з падмуркам, на якім будуецца музей. Менавіта таму адным з найважнейшых аддзелаў у музеі з'яўляецца навукова-фондавы. У Беларускім дзяржаўным музеі народнай архітэктуры і побыту навукова-фондавы аддзел складаецца з двух сектараў: сектара ўліку і сектара захоўвання і навуковых даследаванняў.
Асноўнай задачай супрацоўнікаў сектара ўліку з'яўляецца афармленне дакументацыі на музейныя прадметы. Музейная статыстыка – таксама функцыя сектара ўліку. Асноўная мэта сектара захавання і навуковых даследаванняў сфармуляваная ў самой яго назве. Навуковыя супрацоўнікі – захавальнікі калекцый, вывучаюць прадметы і сочаць за іх захаванасцю. Кожны прадмет патрабуе адпаведных умоў захоўвання, таму вельмі важным для музея з'яўляецца наяўнасць спецыяльна абсталяваных фондасховішча. На жаль, наш музей не мае фондасховішчаў, якія б адпавядалі ўсім нарматыўным ўмовам для захоўвання музейных прадметаў. Тым не менш захавальнікі калекцый сумесна з супрацоўнікамі рэстаўрацыйнага аддзела робяць усё магчымае, каб захаваць помнікі гісторыі і культуры для будучых пакаленняў.
У зборы музея налічваецца 32 калекцыі, якія складаюцца з каля 17800 музейных прадметаў і больш чым 8000 навукова-дапаможных матэрыялаў. Бясспрэчна, калекцыя помнікаў народнай архітэктуры з'яўляецца асноўнай калекцыяй музея. Гэта больш за 25 унікальных прыкладаў народнага драўлянага дойлідства, якія прадстаўленыя ў экспазіцыйных сектарах музея.
Асноўная частка музейнага фонду з'яўляецца вынікам шматгадовых экспедыцый па розных рэгіёнах Беларусі, падчас якіх былі сабраны шматлікія традыцыйныя прылады працы, транспартныя сродкі, прадметы побыту, адзенне, творы мастацтва, кнігі, дакументы і г.д. Калекцыі музея вельмі разнастайныя, яны ярка і ўсебакова адлюстроўваюць жыццё нашых продкаў, народныя традыцыі і адметныя рысы беларускай культуры.